مکتب طب سنّتی ایران منبعی ارزشمند جهت معرفی و ارایه غذاهای کارآمد دارویی

پزشکی سنّتی مجموعه ای از دانش ها، مهارت ها و فعالیت هایی است که بر مبنای نظری و عقاید و تجربیات بومی فرهنگ های متفاوت بنا گردیده و در پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری های جسمی، روانی و روحی به کار گرفته می شود. غذاهای دوایی و دواهای غذایی جزیی از این مجموعه را تشکیل می دهند که می توانند امروزه برای معرفی و طراحی غذاهای کارآمد استفاده شوند. functional foods و nutraceuticals مباحث جدیدی در علوم پزشکی هستند که تعاریف آن ها تا حدود زیادی با تعاریف غذاهای دوایی و دواهای غذایی در طب سنّتی ایران منطبق است. مکتب طب سنّتی ایران در بردارنده و معرفی کننده غذاهای دارویی و داروهای غذایی متعددی است. در صورت معرفی و بازنگری مجدد و نیز تطبیق و مقایسه آن ها با منابع علمی جدید می توان به ارتباط عمیق و پیوسته این مباحث و علوم جدید و ویژگی های منحصر به فرد مکتب طب سنّتی ایرانی در این موارد پی برد. در این راستا می توان دستورات و نحوه مصرف، موارد منع مصرف و نیز خواص درمانی این فرآورده ها در منابع علمی جدید و در منابع سنّتی را یافت و حتی موارد مؤثری را با بهره گیری از منابع طب سنّتی ایرانی معرفی نمود. در واقع با استفاده از این گنجینه، می توان غذاهای کارآمد نوینی با تکیه بر دانش نهفته در منابع طب سنّتی ایرانی ارایه و تکمیل نمود که ان شاء الله به عنوان منبع جامعی در این زمینه به جهان عرضه گردد. در این مقاله با بررسی سه منبع ارزشمند طب سنّتی اسلام و ایران مشتمل بر قانون در طب، الشامل و مخزن الادویه به بررسی و معرفی علمی فرآورده هایی خوراکی پرداخته می شود که نه تنها به عنوان غذا مصرف می شوند بلکه آثار درمانی و دارویی آن ها در منابع طب سنّتی نیز ذکر شده است. در این بررسی موارد برگرفته شده از طب سنّتی ایران به صورت زیر طبقه بندی شده اند: نان و غلات، لبنیات، ادویه ها، آجیل ها، حبوبات، سبزیجات، میوه ها، نوشیدنی ها، گوشت ها و فرآورده های متفرقه.